نفت نما؛ احمد ادریسی- سبد محصولات پتروشیمی در کشور متوازن نیست. این سخنی است که اکثر مدیران پتروشیمی در نشست های خصوصی و نیمه خصوصی خود عنوان می کنند.
چندی قبل هم یکی از مدیران پتروشیمی مستقر در پارس جنوبی این مطلب را بیان کرد.
با نگاهی به پتروشیمی های مستقر در عسلویه مشاهده می شود سیاست مناسبی در توازن محصولات در این منطقه صورت نگرفته است.
به عنوان مثال در حالی که چندین واحد متانول ساز در چند سال اخیر در پارس جنوبی احداث شده است اما مشاهده می شود مثلا در احداث مجتمع های آروماتیک به شدت عقب ماندیم.
در حال حاضر چهار واحد آروماتیک در کل کشور( پتروشیمی اصفهان، پتروشیمی بندر امام، پتروشبمی بوعلی سینا و پتروشیمی نوری) فعالیت می کنند که نوری مهم ترین و البته تنها مجتمع آروماتیک در عسلویه است.
گفته می شود هیچ سرمایه گذاری از سال ۷۹ تاکنون به دنبال ایجاد واحد آروماتیک در عسلویه نرفته است در حالی که محصولات آروماتیک کاربرد بسیار مهمی در صنایع کشور دارند.
اگرچه راه اندازی یک واحد آروماتیک مانند نوری در عسلویه به دلیل استفاده از میعانات گازی به عنوان خوراک بسیار اهمیت دارد اما بررسی ها نشان می دهد به دلیل بالا بودن نرخ خوراک مایع و همچنین پایین بودن حاشیه سود، سرمایه گذاران رغبتی برای سرمایه گذاری در این زمینه ندارند.
بر اساس آمار پتروشیمی نوری حدود ۴۰ درصد میعانات گازی تولید شده در منطقه عسلویه را مصرف می کند و این موضوع نشان می دهد که احداث چنین واحدهایی تا چه میزان در زمان تحریم ها می توانند برای کشورمان مهم باشند.
قطعا اگر تعداد واحد‌های آروماتیک بیشتری در پارس جنوبی داشتیم میعانات گازی در چند سال گذشته بر روی آب نمی ماند و بار مالی برای دولت برای نگهداشت آن ها ایجاد نمی کرد، ضمن اینکه این میعانات خیلی سریع تبدیل به ارزش افزوده و سپس وارد بازار می شد.
از طرفی واحد‌های آروماتیک به دلیل کاربرد بسیار مهمی که در صنعت دارند در داخل کشور نیاز شدیدی به آن ها احساس می شود.
تولیدات واحد‌های آروماتیک مانند پارازایلن، ارتو زایلن، بنزن و دیگر محصولات بوده که با ارسال به زنجیره های پایین تر در پلی استرها، الیاف مصنوعی، رنگ ها، رزین ها، بطری های یکبار مصرف، نایلونریا، شوینده ها، ترکیبات دارویی، سموم دفع آفات، حلال صنعتی و …. کاربرد فراوان دارند.
در حال حاضر اگر اتفاقی برای پتروشیمی نوری بیفتد قطعا اثرات آن بر ده ها محصول در بازار نمایان خواهد بود و تا رفع ایرادات بازارهای مرتبط دچار نوسان شدیدی خواهند شد.
مانند اتفاقاتی که سال قبل برای یونولیت سقفی ساختمان پیش آمد.
سال قبل بود که با توقف تولید پتروشیمی پارس به مدت سه ماه قیمت یونولیت سقفی در این مدت ۱۰ برابر شد و ضربه بزرگی به صنعت ساختمان‌سازی کشور وارد کرد زیرا منومر استایرن یکی از محصولات تولیدی در صنعت پتروشیمی که به عنوان ماده اولیه در صنعت تولید یونولیت سقفی مورد استفاده قرار می‌گیرد در شرکت پتروشیمی پارس از زیرمجموعه های هلدینگ خلیج فارس تولید می شود و این شرکت پتروشیمی تنها تولیدکننده منومر استایرن در کشور است که نیاز صنایع پلاستوفوم (تولیدکننده یونولیت) را تامین می‌کند.
با نگاهی به اتفاقاتی از این دست باید گفت مسئولین می بایست از این رویدادها درس بگیرند و با برنامه ریزی اصولی و مدون با متنوع سازی و توازن در محصولات پتروشیمی مانع از یکه تازی برخی شرکت ها در بازار شوند زیرا وابستگی به یک شرکت خاص موجب التهاب در بازار و در نتیجه تنش در زندگی روزمره مردم خواهد شد.
از لحاظ پدافند غیرعامل هم وابستگی به یک واحد پتروشیمی برای کشور مهم و بزرگی همچون ایران با بازار مصرف ۸۰ میلیونی به صلاح نیست. ضمن اینکه کشورمان به دلیل تحریم‌های نفتی نیاز شدیدی به صادرات محصولات متنوع پتروشیمی و ارزآوری دارد.
نتیجه این که مسئولین می بایست با ایجاد مشوق هایی سرمایه گذاران را تشویق به راه اندازی واحد‌های آروماتیک مانند نوری در منطقه پارس جنوبی کرده تا ضمن متوازن سازی محصولات پتروشیمی در داخل زمینه صادرات آن ها و ارزآوری برای کشور را فراهم کنند.
Wednesday, 29 January , 2025