چگونه بحران میعانات گازی را پشت سر گذاشتیم؟

نفت نما؛ مهدی جولاییان- صنعت نفت در آستانه بحرانی جدی قرار داشت. بحران ذخیره سازی میعانات گازی و عدم فروش و صادرات آن ها که به دلیل گره زدن فروش نفت و میعانات گازی به برجام توسط دولت روحانی، روزبه روز دردسرسازتر می شد.

به اذعان برخی رسانه های داخلی و خارجی حجم زیادی از میعانات گازی بر روی نفتکش های غول پیکر اجاره ای در خلیج فارس ذخیره شده و دارای وضعیت مبهمی بودند.

این وضعیت در دولت قبل تداوم یافت و نگرانی ها درمورد میعانات گازی سرگردان ایران بر روی آب ها هر روز بیشتر می شد. ظاهرا دولت دوازدهم هم برنامه خاصی برای فروش این میعانات گازی نداشت و از آنجایی که تمام کشور را به برجام گره زده بود عملا شانسی برای فروش این محصولات که میلیاردها دلار می شد، قائل نبود.

در چنین شرایطی دولت سیزدهم روی کار آمد و کارها را به دست گرفت. با روی کار آمدن دولت رییسی اما سیاست ها تغییر کرد و نگاه ها از صرفا برجام خارج شد و سیاست نفتی ایران با انتخاب جواد اوجی به عنوان وزیر نفت بر دیپلماسی فعال انرژی متمرکز شد.

به بیان دیگر وزارت نفت دولت سیزدهم دیپلماسی انرژی را فعال کرد و از شرق آسیا گرفته تا آمریکای جنوبی بازاریابی ها برای فروش نفت و محصولات نفتی را آغاز کرد.

سیاستی که در همان یک سال اول خود را به خوبی نشان داد و در انتهای سال دوم دولت سیزدهم، جواد اوجی در نشست گردهمایی روسای نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که در محل وزارت امور خارجه برگزار شده بود اعلام کرد که “در دولت گذشته در حوزه دیپلماسی انرژی دچار مشکل بودیم و صادرات نفت ما خوب نبود و ۸۷ میلیون بشکه میعانات نیز روی دریا داشتیم و در زمستان سال ۹۹ به دلیل ناترازی گازی با خاموشی های پرشمار مواجه بودیم.”

وی به تلاش های صورت گرفته و موفقیت های دیپلماسی انرژی اشاره کرد و گفت که توانستیم رقم صادارت نفت خام و میعانات گازی را افزایش دهیم و رکوردهای مطلوبی در این بخش ثبت کنیم.

اوجی اظهار کرد: در شرایطی که در گذشته ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی روی دریا ذخیره شده بود امروز این رقم به صفر رسیده است و دیگر میعانات گازی روی آب نداریم.

کاری که وزارت نفت دولت رییسی انجام داد بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است زیرا نه تنها ایران ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی بر روی دریا داشت بلکه هر روز نیز به دلیل تولید حجم بالای میعانات گازی توسط پالایشگاه های فعال پارس جنوبی این میزان در حال افزایش بود و مسئولین شرکت ملی نفت ایران می بایست علاوه بر نگهداشت ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی بر روی دریا، چاره ای برای ذخیره تولیدات جدید نیز بیندیشند.

از طرفی توفف تولید نیز امکان پذیر نبود زیرا اگر برداشت این ماده هیدروکربوری متوقف می شد فازهای پارس جنوبی در مخاطره قرار می گرفتند. از سوی دیگر تداوم تولید نیز دردسرهای خود را داشت زیرا وزارت نفت باید برای پس از برداشت گاز برنامه می داشت. به عبارتی شرکت ملی نفت ایران باید برای فروش و صادرات تولیدات جدید میعانات گازی یا ذخیره سازی آن ها برنامه ریزی می کرد.

به هر حال؛ با روی کار آمدن دولت سیزدهم و فعال سازی دیپلماسی انرژی در کنار سیاست بهبود روابط منطقه ای و بین المللی از کشورهای همسایه گرفته تا ارتقاء روابط دیپلماتیک با کشورهای جنوب شرق آسیا و همچنین کشورهای آمریکای لاتین، رایزنی ها و بازاریابی ها برای فروش و صادرات نفت و میعانات گازی بدون توجه به برجام نتیجه داد و ایران توانست نه تنها برداشت روزانه خود از میدان های گازی را به فروش برساند بلکه میزان ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی که بر روی دریا ذخیره شده بود را هم فروخت و آن ها را به صفر رساند.

موضوعی که علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی موجب جلوگیری از هدررفت میزان بالایی ارز به دلیل اجاره نفتکش های غول پیکر برای ماه ها در راستای ذخیره سازی میعانات گازی بر روی آب ها بود.

شب گذشته هم البته رییس جمهور در گفتگوی خود با رسانه ملی به این نکته مهم اشاره کرد و گفت: میلیون ها بشکه میعانات گازی که ذخیره شده بود با ارتباطات خارجی به فروش رفت.

سید ابراهیم رییسی با بیان این که در سواحل کشور میلیون ها بشکه میعانات گازی داشتیم که در کشتی ذخیره سازی شده بود، گفت: برخی مطرح می کردند یا کشتی بخرید و یا اجاره کنید و این ها را نگهداری نمایید اما امروز در سایه روابط خارجی تمام آن ها به فروش رفته است.

وی در بخشی از سخنان خود افزود: دولت گذشته در شرایطی تحویل شد که صنعت نفت درآستانه بحران ذخیره سازی میعانات گازی به میزان ۸۷ میلیون بشکه روی دریا قرار داشت به طوری که در صادرات دچار مشکل بودیم.

به نظر می رسد دولت سیزدهم در مدت دو سالی که از روی کار آمدنش می گذرد توانست قفل فروش نرفتن نفت و میعانات گازی را بشکند و از این حیث نمره قابل قبولی بگیرد.

باید گفت دیپلماسی فعال انرژی وزارت نفت در دولت سیزدهم توانست با صادرات این میعانات گازی ارزآوری بسیار خوبی برای کشور به همراه داشته باشد زیرا از طرفی همچنانکه پیشتر گفته شد از هدررفت میلیاردها دلار ارز برای خرید یا اجاره نفتکش های غول پیکر در راستای ذخیره سازی میعانات گازی جلوگیری کرد و از سوی دیگر بدون این که به تولید میعانات گازی از میدان گاز پارس جنوبی خدشه ای وارد شود، محصولات تولیدشده از این میدان را به فروش رساند و با این کار بزرگ توانست از آسیب هایی که ممکن بود به دلیل عدم برداشت این ماده هیدروکربوری به میدان پارس جنوبی وارد شود، جلوگیری کند.