به گزارش نفت نما، بر اساس سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی، مصرف گاز طبیعی در کشور تا سال ۱۴۱۰ به صورت متوسط سالیانه به میزان ۴٫۶ درصد و بین سال‌های ۱۴۱۰ تا ۱۴۲۰ نیز به صورت متوسط سالیانه میزان ۳٫۲ درصد افزایش می‌یابد. همچنین در حوزه عرضه نیز تا سال ۱۴۱۰ به صورت متوسط سالیانه به میزان ۴٫۳ درصد افزایش و پس از آن به صورت متوسط سالیانه ۲٫۳ کاهش می‌یابد.
بر این اساس پیش‌‌بینی می‌شود (تصویر ۱) در سال ۱۴۲۰ میزان کل عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸٫۷ میلیون متر مکعب در روز برسد، این در حالی است که میزان مصرف همه بخش‌ها برابر با ۱۴۱۰٫۸ خواهد بود که نشان از ناترازی ۵۱۲ میلیون متر مکعبی در روز دارد. به عبارتی میزان مصرف از تولید به شدت فاصله می‌گیرد.
تصویر ۱
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با عنوان «مسائل راهبردی بخش انرژی در سند هفتم توسعه-ذخیره‌سازی گاز» به وضعیت نامطلوب تراز گاز کشور و راهکارهای حل آن می‌پردازد. بخشی از این گزارش در ادامه آورده شده است.
*سهم اندک ذخیره‌سازی گاز در ایران در مقایسه با سایر کشورها
از آنجا که کشــور ایران در جایــگاه دومین دارنــده منابع گاز طبیعی، ســومین تولیدکننده و چهارمین مصرف‌کننده گازی طبیعی در دنیاســت و یکی از طولانی‌ترین خطوط توزیع گاز را در اختیار دارد، ذخیره‌سازی گاز در کشور از جهت افزایش پایداری تولید و امنیت عرضه در شــبکه انتقال، دارای اهمیت بسیار بالایی اســت.
همچنین به دلیل ســهم بالای بخش خانگی و تجاری در مصرف گاز طبیعی در کشــور، در فصول ســرد ســال مصرف این بخش به دلیل نوع کاربرد گاز برای گرمایش افزایش چشم‌گیری می‌یابد که برای تأمین گاز آن، کشور مجبور به کاهش عرضه گاز به بخش‌های دیگر از جمله نیروگاهی و صنعتی شده است. تمامی این مسائل لزوم افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی در کشور را نشان می‌دهد. علاوه بر مسئله ناترازی فصلی، مشکل تأمین گاز در استان‌های شــمالی و شمال شرقی کشــور در فصول ســرد، لزوم توسعه ذخیره‌سازی با اولویت استان‌های مذکور را توجیه می‌کند.
یکی از شاخص‌هایی که به ازای آن می‌توان وضعیت ذخیره‌سازی گاز در هر کشور را مورد بررسی قرار داد، سهم ظرفیت ذخیره‌سازی گاز یک کشور از کل میزان مصرف گاز در آن کشور است. به صورت متوسط سهم ذخیره‌سازی گاز از کل مصرف در دنیا ۱۱ درصد و در بین همه کشورهایی که مخزن ذخیره‌سازی گاز دارند ۱۶٫۴ درصد اســت. این عدد برای اروپا برابر با ۲۳ درصد است. ایران با دارا بودن ۱٫۷ درصد ظرفیت ذخیره‌سازی از کل مصرف، رتبه پایینی دارد.
تصویر ۲
*ظرفیت تامین روزانه ۲۲۴ میلیون متر مکعب گاز از طریق ذخیره‌سازی وجود دارد
بررسی زمین‌شناسی نشان می‌دهد که ۴۰ ساختار با پتانسیل ذخیره‌سازی گاز طبیعی در کشور وجود دارد که در صورت سرمایه‌گذاری و انجام مراحل ارزیابی و توصیف مخزن می‌تواند به حل مســئله ناترازی فصلی و همچنین تأمین گاز در بخش‌های شمالی کشور کمک شایانی کند. در بین انواع مخازن ذخیره‌ســازی، در حال حاضر صرفا مخازن هیدروکربوری در کشور در حال بهره‌برداری هستند، این در حالی اســت که مخازن آبخوان و نمکی نیز می‌تواند به ظرفیت کشور افزوده شود.
تصویر ۳ موقعیت تقریبی مخازن، آبخوان و گنبد نمکی با پتانسیل ذخیره‌سازی را در کشور نشان می‌دهد.
به نوشته فارس، بر اساس مطالعات موجود پتانسیل ۲۲۴ میلیون متر مکعبی در روز تولید گاز از محل ذخیره‌سازی طی یک برنامه پنج ساله وجود دارد که در صورت آغاز به کار در سال‌های گذشته الان به طور کامل ناترازی گاز را پوشش می‌داد.
در حال حاضر ظرفیت ذخیره‌سازی کشور با وجود دو مخزن سراجه و شوریجه حدود ۳٫۴ میلیارد متر مکعب در سال بوده و در سردترین ماه سال حدود ۳ درصد از کل مصرف را تأمین می‌کند.
تصویر ۳
در همین راســتا، با توجه به طرح‌های ذکر شــده، پیشنهاد می‌شود که در قالب برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، وزارت نفت ضمن ایجاد هماهنگی بین شرکت‌های تابعه خود، زمینه ســرمایه‌گذاری به منظور افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی جهت مدیریت اوج مصرف و رسیدن به ســهم حداقل ۱۰ درصدی ذخیره‌سازی از کل مصرف را به ویژه از طریق شرکت ملی گاز ایران فراهم کند. همچنین پیشنهاد می‌شــود، وزارت نفت به دلیل دستیابی به تکنولوژی ذخیره‌ســازی در آبخوان و گنبد نمکی، نســبت به افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی از این طریق نیز اقدام کند.
Saturday, 23 November , 2024