به گزارش نفت نما، پالایشگاه گاز پارسیان، یکی از مراکز بزرگ و پیشرفته گاز طبیعی در کشور است که در ۹ کیلومتری شهرستان مهر در استان فارس واقع شده و طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵، در دو فاز به بهره‌برداری رسید. مأموریت این پالایشگاه که در میان رشته‌کوه‌های فلات ایران در زاگرس جنوبی قرار دارد، فرآورش گاز از چهار میدان مستقل در استان فارس شامل میدان‌های تابناک، شانول، هما و وراوی است. هم‌اکنون ظرفیت اسمی فرآورش گاز این پالایشگاه ۸۰.۶ میلیون مترمکعب گاز در روز است. گاز تولیدی پس از فرآورش به شبکه سراسری انتقال می‌یابد و برای مصارف خانگی، صنعتی و تجاری در سراسر ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین میعانات گازی تولیدشده در این پالایشگاه به پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها ارسال می‌شود تا در تولید فرآورده‌های نفتی مانند بنزین و ترکیبات آروماتیک به‌کار رود.
گفت‌و‌گوی ماهانه ایران‌پترولیوم با علمدار بابایی، مدیرعامل پالایشگاه گاز پارسیان را در ادامه می‌خوانید:
در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ چه طرح‌های توسعه‌ای در پالایشگاه گاز پارسیان در اولویت قرار داشته‌اند و وضع پیشرفت و بهره‌برداری آنها به چه صورت بوده است؟
در ۶ ماهه پایانی سال ۱۴۰۳ پروژه‌های متعددی در دستور کار قرار گرفت که ازجمله مهم‌ترین آنها می‌توان به تعمیرات اساسی توربین‌های نیروگاه پارسیان ۲ اشاره کرد که هم‌اکنون ۷۰ درصد پیشرفت داشته است. به همین منظور اقدام‌های کنترل خوردگی در مسیرهای گاز احیای واحدهای ۴۰۰ و ۵۰۰ (نصب پکیج ضدخوردگی) به‌طور کامل به بهره‌برداری رسیده و به پیشرفت ۱۰۰ درصدی دست یافته است، همچنین پروژه استقرار سیستم بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) در حال اجرا بوده و تاکنون ۳۰ درصد پیشرفت داشته است. به‌طور کلی با اجرای این پروژه‌ها، سعی داریم عملکرد پالایشگاه را بهبود ببخشیم و سیستم‌های عملیاتی آن را به‌روز کنیم.
سایر طرح‌های توسعه‌ای در دست اقدام نیز عبارت‌اند از تکمیل اقامتگاه‌های عملیاتی و اجرای تأسیسات زیربنایی و محوطه‌سازی مجموعه، همچنین اصلاح شبکه آب‌رسانی جامع پالایشگاه که به‌ترتیب ۴۰ و ۳۰ درصد پیشرفت داشته است. در ضمن در شرکت پالایش گاز پارسیان نیز مشابه سایر پالایشگاه‌ها بیشترین تمرکز بر پایداری تولید و ارتقای قابلیت اطمینان از طریق مدیریت بهینه عملیات و دارایی‌های فیزیکی است که طرح‌ها و برنامه‌های جدید به‌طور عمدهدر همین راستا ارائه می‌شود.
سال ۱۴۰۳ این پالایشگاه چه میزان گاز تولید کرد؟
این پالایشگاه در پایان سال ۱۴۰۳ درمجموع ۱۷ میلیارد و ۵۸۵ میلیون مترمکعب گاز و ۴ میلیون و ۵۱۵ هزار بشکه میعانات گازی تولید کرد که نسبت به سال ۱۴۰۲، با افزایش ۹.۸ درصدی تولید گاز و افزایش ۳.۵ درصدی تولید میعانات گازی روبه‌رو بودیم، همچنین یک میلیارد و ۲۶۴ میلیون مترمکعب گاز به شرکت پالایش پارسیان سپهر (پایین‌دست) تحویل شده که ۲۱.۸ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است. این رشد به‌طور عمده ناشی از تعمیرات و نگهداری به‌موقع و بهینه‌سازی تجهیزات پالایشگاه است، درنتیجه تحویل گاز و میعانات گازی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.
برای به‌روزرسانی تجهیزات پالایشگاه چه اقدام‌هایی انجام دادید؟
سال ۱۴۰۳ افزون بر تأمین کالاهای مصرفی جاری اقدام هایی در جهت تأمین کالاهای مورد نیاز تعمیرات اساسی، همچنین برخی اقلام و تجهیزات از قبیل KV Valve، تیوب باند مبدل ریبویلر، Flare tip unit ۵۰۰, ۴۰۰، بلیدهای کمپرسور توربین زیمنس و به‌روزرسانی سیستم‌ها را انجام دادیم. برخی از اقلام خریداری‌شده نیز مربوط به تجهیزات آتش‌نشانی بوده است. در زمینه تعمیرات اساسی و به‌روزرسانی توربین‌های ایستگاه تقویت فشار، اقدام به تأمین قطعات یدکی به ارزش بیش از ۱.۲۵۰.۰۰۰ یورو کردیم. این اقدام‌ها سبب شده تا پالایشگاه از نظر تجهیزات به‌روز باشد و پروژه‌های تعمیراتی باکیفیت بالاتری اجرا شوند.
برای سال ۱۴۰۴، چه طرح‌های توسعه‌ای پیش‌بینی شده و برای این طرح‌ها چه مقدار سرمایه نیاز است؟
پیگیری برای احداث واحد شیرین‌سازی به‌منظور جبران کاهش خوراک دریافتی از بالادست، اجرای پروژه‌های فروش گاز مشعل و اصلاح شبکه فلرهای فشار بالای پارسیان ۲ در راستای کاهش آلاینده‌های محیط زیست، مدیریت انرژی و افزایش ایمنی فرایند ازجمله پروژه‌هایی است که سال ۱۴۰۴ در دست پیگیری داریم. برای این پروژه‌ها هم به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیاز است. برای مثال پروژه اصلاح شبکه فلرهای فشار بالای پارسیان ۲ به سرمایه‌ای بالغ بر ۱۳۰۰ میلیارد ریال و احداث واحد شیرین‌سازی به سرمایه‌ای بیش از ۳۰۰ میلیون یورو نیاز خواهد داشت. برای تأمین این سرمایه‌ها، به مذاکره با منابع داخلی و بخش خصوصی پرداخته شده، همچنین برنامه‌ریزی‌هایی برای جذب سرمایه‌های خارجی شده است. بر اساس الزامات اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی، نصب ایستگاه اندازه‌گیری گاز تحویلی به خط سراسری و نصب سیستم اندازه‌گیری میعانات گازی ارسالی به شرکت پترو پیمان دانا در دست اقدام است، همچنین راه‌اندازی نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی با استفاده از توانمندی‌های کارشناسان پالایشگاه و برای انتقال برق تولیدی به شبکه سراسری توزیع برق، ساخت و بهره‌برداری پست ۱۳۲ کیلوولت و خط انتقال مربوطه هم در دست اقدام است.
با توجه به پروژه‌های در دست اجرا، چه مقدار افزایش ظرفیت پیش‌بینی می‌شود؟
پیش‌بینی می‌شود با توسعه و در مدار قرار گرفتن میدان‌های ارم و پازن و احداث واحد شیرین‌سازی در سال‌های آتی، ظرفیت پالایشگاه گاز پارسیان به مقدار ۳۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد.
میدان گازی ارم با حجم گاز درجای ۱۹ تریلیون فوت‌مکعب (حدود ۵۴۰ میلیارد مترمکعب) و ذخیره قابل برداشت ۱۳ تریلیون فوت‌مکعب (حدود ۳۷۰ میلیارد مترمکعب) در ۲۰۰ کیلومتری جنوب شیراز قرار دارد. میدان گازی پازن هم که در جنوب استان فارس قرار گرفته ۱۹.۵ تریلیون فوت‌مکعب گاز درجا و ۴۳۶ میلیون بشکه میعانات گازی دارد.
استفاده از فناوری‌های نوآورانه و نوظهور، به‌عنوان یک نیرو محرکه، پالایشگاه‌ها را قادر می‌کند علاوه بر بهینه‌سازی عملیات خود، کارایی و پذیرش شیوه‌های پایدار را افزایش دهد. در همین زمینه و در بحث استفاده از فناوری‌های نوین، آیا اقدام‌هایی در این پالایشگاه انجام شده است؟
بله. پالایشگاه گاز پارسیان به‌منظور بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها، از فناوری‌های نوین استفاده کرده است. برای مثال استفاده از روبات تمیزکننده برای تمیزکاری لوله‌های واحد سیلابه‌گیر، ساخت دستگاه پایش وضعیت کمپرسورهای رفت و برگشتی برای پیش‌بینی خرابی‌های احتمالی، پروژه تشخیص میزان خوردگی تجهیزات با مقایسه تصاویر در بستر هوش مصنوعی با پیشرفت بیش از ۶۰ درصد و پایش برخط فشار بخار مایعات تولیدی واحدهای تثبیت با استفاده از هوش مصنوعی به‌منظور کنترل کیفیت آنی میعانات تولیدی. این فناوری‌ها کمک کرده‌اند تا فرآیندهای نگهداری و تعمیرات به‌صورت بهینه‌تر و با هزینه‌های کمتر انجام شوند.
مجموع این اقدام‌ها چه دستاوردها و چشم‌اندازی برای پالایشگاه گاز پارسیان داشته است؟
پالایشگاه گاز پارسیان در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ با اجرای پروژه‌های متعدد و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین، گام‌های بلندی در جهت بهبود ظرفیت تولید، ارتقای ایمنی و کاهش هزینه‌های عملیاتی برداشته است. این پروژه‌ها به‌ویژه در زمینه به‌روزرسانی تجهیزات، بهینه‌سازی فرآیندهای پالایش و استفاده از فناوری‌های نوین در بازرسی و تعمیرات، سبب افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها در این مجموعه شده است. چشم‌انداز پالایشگاه برای سال‌های آینده نیز روشن است و با ادامه روند توسعه، ظرفیت پالایش این مجموعه افزایش چشمگیری خواهد داشت.
