نفت نما: معاون وزیر نفت با اعلام اینکه از برنامه و ظرفیت تعیین‌شده برای اکتشاف در کشور جلوتر هستیم، بیان کرد: امیدوارم با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، بتوانیم به میدان‌های جدید (هرچند کوچک‌تر) دست یابیم و زمینه حضور بخش خصوصی را در قالب قراردادهای IPC یا سایر مدل‌های قراردادی فراهم کنیم.

به گزارش نفت نما، حمید بورد امروز (دوشنبه، پنجم خرداد) در آیین گرامیداشت سالروز اکتشاف نفت در ایران، با تأکید بر اینکه اکتشاف حلقه نخست زنجیره تولید نفت و گاز است، عنوان شد: تاریخچه اکتشاف در ایران، تاریخی درخشان و پرافتخار است. به مستندسازی و تاریخ‌نگاری در صنعت نفت اعتقاد دارم و امیدوارم این اقدام در شرکت ملی نفت ایران نیز به‌طور جدی دنبال شود. در حوزه اکتشاف نیز کتابی تدوین شده که لازم است تکمیل و منتشر شود.

 

وی با بیان اینکه از برنامه و ظرفیت پیش‌بینی‌شده برای اکتشاف در کشور جلوتر هستیم، افزود: امیدوارم با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین بتوانیم به میدان‌های جدید (هرچند کوچک‌تر) دسترسی پیدا کنیم و فرصت فعالیت را برای بخش خصوصی در قالب قراردادهای IPC یا سایر مدل‌های قراردادی فراهم سازیم.

 

معاون وزیر نفت با اشاره به ضرورت توجه به منابع شیل و نفت‌های غیرمتعارف تصریح کرد: شیل‌اویل لرستان باید به‌صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. دسترسی به میدان‌های بزرگ دشوار شده، اما تعداد قابل‌توجهی از میدان‌های نفتی در کشور هنوز توسعه نیافته‌اند.

 

مسجدسلیمان، خاستگاه نفت و نقطه آغاز توسعه

 

بورد با اشاره به جایگاه تاریخی مسجدسلیمان در صنعت نفت اظهار کرد: کشف نفت در مسجدسلیمان سرآغاز تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در کشور بود و اگر در طول ۱۱۷ سال گذشته پیشرفتی در اقتصاد ایران حاصل شده، بیش از ۵۰ درصد آن مرهون صنعت نفت است.

 

وی با بیان اینکه نفت، لکوموتیو اقتصاد کشور است و بار سایر بخش‌های اقتصادی را به دوش می‌کشد، تصریح کرد: این در حالی است که نفت باید به عنوان زیرساخت توسعه کشور مورد استفاده قرار می‌گرفت و اگر با دقت و برنامه‌ریزی بیشتری عمل می‌کردیم، نقش آن در اقتصاد ملی می‌توانست به‌مراتب پررنگ‌تر باشد.

 

معاون وزیر نفت با تأکید بر اینکه مسجدسلیمان حق بزرگی بر گردن مردم ایران دارد، اما این شهر امروز حال و روز مناسبی ندارد و امیدواریم با اقدامات صنعت نفت، شرایط بهتری برای آن رقم بخورد، افزود: برای بهسازی جاده‌های مسجدسلیمان مصوبه‌ای به ارزش هزار میلیارد تومان دریافت کرده‌ایم و از اجرای عملیات اکتشاف سه‌بعدی در این منطقه، در لایه‌های زیرین سازندهای گچساران و آسماری، استقبال می‌کنیم.

 

بورد با اشاره به اینکه عمق چاه‌های نفت در مسجدسلیمان حداکثر ۴۰۰ متر است و این منطقه از ظرفیت بالایی برخوردار است، گفت: باید با نگاهی نو و افق‌های تازه‌تری به مسجدسلیمان نگریست. در اهواز نیز لایه‌هایی نفتی وجود دارد که هنوز توسعه نیافته‌اند. اطمینان دارم منطقه مسجدسلیمان آینده روشنی پیش رو دارد.

 

توسعه صنعت نفت نیازمند نگاه راهبردی به اکتشاف

 

علی مشتاقیان، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ در این آیین با اشاره به خاطرات و تجربه‌های خود در حوزه اکتشاف اظهار کرد: زمانی که غلامرضا آقازاده، وزیر وقت نفت، از من خواست به تهران بیایم، از همان ابتدا تأکید کردم که باید در خلیج فارس فعالیت اکتشافی انجام دهیم. در آن زمان، در جنوب کشور میدان گازی مشترک بزرگی وجود داشت که اطلاعات دقیقی از آن در دست نبود. بعدها مشخص شد این میدان، همان پارس جنوبی است که ما آن را با تأخیری حدود ۱۳ تا ۱۴ سال نسبت به قطر کشف کردیم؛ در حالی‌ که بخش جنوبی این میدان در قطر پیش‌تر به بهره‌برداری رسیده بود.

 

وی با اشاره به اهمیت و نقش زیربنایی فعالیت‌های اکتشافی در صنعت نفت، بر لزوم توجه و پاسداشت جایگاه مدیریت اکتشاف تأکید کرد و گفت: بدون اکتشاف، نه تولیدی شکل می‌گیرد، نه بهره‌برداری‌ای انجام می‌شود و نه صادراتی تحقق می‌یابد. اکتشاف نقطه آغاز همه فعالیت‌های صنعت نفت است.

 

مدیر پیشین اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با انتقاد از کم‌توجهی رسانه‌ها به فعالیت‌های اکتشافی در کشور افزود: در بسیاری از حوزه‌ها، حتی برای یک پروژه عمرانی کوچک، برنامه‌های متعدد تلویزیونی تولید و پخش می‌شود، اما با وجود همه اکتشاف‌های مهم نفتی که در ایران انجام شده، کمتر نامی از مدیریت اکتشاف و همکاران سختکوش آن به میان می‌آید. این در حالی است که آغاز تمام فرآیندهای ارزش‌آفرین در صنعت نفت، از دل عملیات اکتشاف شکل می‌گیرد.

 

مشتاقیان با قدردانی از تلاش‌های مدیریت فعلی اکتشاف اظهار کرد: خوشبختانه عملکرد مدیریت اکتشاف در سال‌های اخیر بسیار رضایت‌بخش بوده و برنامه‌های گسترده‌ای نیز برای آینده تدوین شده است، اما با این حال، جایگاه این حوزه باید بیش از پیش مورد توجه و قدردانی قرار گیرد.

 

وی با بیان اینکه کشور همچنان دارای منابع کشف‌نشده فراوانی است، اظهار کرد: امیدوارم با تداوم روند کنونی، شاهد کشفیات مهم و تقویت هرچه بیشتر پایه‌های اقتصادی کشور باشیم. ایران برای توسعه در صنعت نفت، بیش از هر چیز به یک نگاه راهبردی در حوزه اکتشاف نیاز دارد و همه ما باید قدردان تلاش کسانی باشیم که در سخت‌ترین شرایط، چراغ نخستین حلقه زنجیره ارزش نفت را روشن نگه می‌دارند.

ضرورت کاهش فاصله اکتشاف تا تولید

هرمز قلاوند، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ با تأکید بر ضرورت حفظ جایگاه راهبردی مدیریت اکتشاف، اظهار کرد: این بخش باید همچنان نقشی مؤثر در سطح عالی و در هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران ایفا کند.

وی با اشاره به فاصله زمانی میان مراحل اکتشاف، توسعه و تولید، بیان کرد: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، هدف این است که این فاصله از هشت سال به پنج و در نهایت به سه سال کاهش یابد.

مدیر پیشین اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با قدردانی از تلاش متخصصان این حوزه، مدیریت اکتشاف را برخوردار از برجسته‌ترین دانشمندان علوم زمین دانست و افزود: زمین‌شناسان، ژئوفیزیست‌ها و کارشناسان چینه‌شناسی و رسوب‌شناسی با بهره‌گیری از دانش و تجربه خود، نقشی کلیدی در کشف میدان‌های جدید دارند. ضروری است از این سرمایه‌های انسانی قدردانی شود و جایگاه آنان حفظ گردد.

قلاوند در ادامه به تحولات اخیر در رویکردهای مدیریتی حوزه اکتشاف اشاره کرد و ورود به حوزه مغناطیس هوابرد را از جمله اقدام‌های مهم در این زمینه برشمرد و افزود: این فناوری نخست در دوران مدیریت سید صالح هندی در شرکت ملی نفت ایران مطرح شد، در دوره مهدی فکور پیگیری شد و در نهایت در دوره مدیریت کنونی به مرحله اجرا رسید. این روش می‌تواند برای بررسی ساختارهای زمین‌شناسی در مناطقی مانند زاگرس و ایران مرکزی مورد استفاده قرار گیرد.

مدیر پیشین اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در پایان تأکید کرد: اجرای موفق برنامه‌های توسعه‌ای صنعت نفت، مستلزم توجه ویژه به فناوری‌های نوین و ایجاد زیرساخت‌های لازم است تا از رهگذر دانش روز، اهداف برنامه‌های پنج‌ساله صنعت محقق شود.