نفت نما؛ محمد جواد قبادبیگی- در هر سایت صنعتی، اجزای مختلف با دقتی مهندسیشده در کنار هم قرار گرفتهاند تا بهرهبرداری از منابع، پایداری در تولید، و تداوم در عملکرد تضمین شود. اما در دل این سازوکار فنی، چیزی حیاتیتر از تجهیزات و ماشینآلات جریان دارد: «اطلاعات دقیق، بهموقع و قابل اتکا».
در جهان صنعت، اطلاعات همانند خون در رگهای یک سامانه پیچیده جاری است. و اگر اطلاعات، خون این سیستم است، خبرنگار، بیشک قلب تپنده و مغز پردازشگر آن است؛ نه صرفاً یک ناظر خاموش، بلکه بازیگری پویا در ساختار دانایی.
خبرنگار، به مثابه مدیر نگهداری و تعمیرات (Maintenance Manager) است
همانطور که مدیر تعمیرات، با نگاه آسیبشناسانه و رویکرد پیشگیرانه، عملکرد پایدار تجهیزات را تضمین میکند، خبرنگار نیز در زیستبوم اجتماعی، با پایش دقیق وقایع و تحلیل مستمر دادهها، در جهت حفظ پویایی اندیشه و ترمیم گسلهای گفتمانی حرکت میکند. او با کشف نقاط ضعف در ساختار اطلاعرسانی، همان نقش بازرس فنی را ایفا میکند؛ پیش از آنکه سامانه حقیقت به نقطه شکست برسد.
خبرنگار، به مثابه مدیر بهرهبرداری (Operations Manager) است
مدیر بهرهبرداری مسئول استخراج حداکثری ظرفیتهای تولیدی است. خبرنگار نیز در عرصه خود، با مهارتی تحلیلی، دادههای پراکنده را به روایتهایی منسجم و اثربخش تبدیل میکند؛ روایتهایی که نهفقط گزارش وضعیتند، بلکه ابزار تصمیماند. بهرهبرداری او، از جنس واژههاست؛ واژههایی که معادلات پیچیده واقعیت را قابل فهم میسازند.
خبرنگار، به مثابه ناظر کنترل کیفیت (QC Engineer) است
در صنعتی که کیفیت، شرط بقاست، خطای جزئی در محصول، میتواند به بحران در اعتبار منجر شود. خبرنگار نیز باید صداقت را کالیبره کند، صحت منابع را آزمایش کند، و با وسواسی علمی، واقعیت را پالایش نماید. گزارش بیکیفیت، همان محصول معیوبی است که روان جامعه را آلوده میسازد.
خبرنگار، به مثابه مسئول HSE (سلامت، ایمنی و محیط زیست) است
نظام اطلاعرسانی نیز همانند یک پالایشگاه، نیاز به ایمنی فکری دارد. خبرنگار، با آگاهیبخشی مسئولانه، با پیشگیری از نشر اخبار سمی، با حساسیت نسبت به محیط زیست رسانهای، و با تعهد به سلامت روان جمعی، نقش کلیدی در HSE اطلاعاتی جامعه ایفا میکند.
خبرنگار، به مثابه سامانههای SCADA است
همانطور که SCADA چشم و گوش اتاق فرمان است، خبرنگار نیز حلقه اتصال میان واقعیت میدانی و مراکز تصمیمگیری است. او سیگنالها را دریافت میکند، ناهنجاریها را گزارش میدهد، و در لحظه، توان واکنش آگاهانه به سیستم میبخشد.
و در نهایت، خبرنگار به مثابه مهندس ابزار دقیق (Instrumentation Engineer) است
خبرنگار، مهندس دقت است. حساس به کمترین نوسانات در دمای افکار عمومی، فشارهای پنهان در زیر پوست جامعه، و ارتعاشات ناپیدای قدرت و سیاست. او میسنجد، ثبت میکند، و تحلیل میکند تا سامانهای پیچیده، در مسیر پایداری باقی بماند.
روز خبرنگار، روز بزرگداشت یک حرفه نیست؛ روز ادای احترام به آن عقلانیت سیالیست که حقیقت را مهندسی میکند، جامعه را در برابر نشت ناآگاهی ایمن میسازد و مانع از فروپاشی سامانه دانایی در جهان پرهیاهوی امروز میشود.
۱۷ مرداد، فرصتی است برای تکریم آنان که در هیاهوی روایتهای مسموم، همچون مهندس دانایی، حقیقت را پالایش میکنند؛ خبرنگارانی که شرافت را نه در شعار، که در عمل معنا میبخشند. روز خبرنگار گرامی باد.